نگاهی گذرا به گیاه خار مریم از دیدگاه طب سنتی ایرانی و مطالعات نوین

زمینه و هدف: امروزه از گیاه خار مریم (با نام علمی (Silybum marianum، برای پیشگیری و درمان اختلالاتی همچون نارسایی کبد، کبد چرب غیرالکلی، دیابت، بیماری‌های عفونی، خونی و پوستی استفاده می‌شود. در این مطالعه‌ مروری، به بررسی دیدگاه‌های طب سنتی ایرانی درخصوص این گیاه و بررسی تطبیقی آن با مطالعات جدید پرداخته شد. روش بررسی: در این مطالعه مروری ابتدا در زمینه گیاه خار مریم و کاربردهایش در منابع طب ایرانی جستجو شد، سپس در پایگاه‌های اطلاعاتی مانند PubMed, Google scholar and SID، اثرات درمانی آن با عباراتی مانند دیابت، بیماری‌های کبدی و کلیوی، سرطان و پوست بررسی گردید؛ سپس به مقایسه کاربردهای این گیاه در طب جدید و ایرانی پرداخته شد. یافته‌ها: در طب سنتی، گیاه خار مریم با عنوان «حرشف‌بری» معرفی شده و در درمان بیماری‌های کبد، صفرا و اختلالات پوستی، ورم‌، تقویت هضم مورد استفاده است؛ امروزه در مطالعات بسیاری، اثرات این گیاه بررسی شده است و خواصی همچون درمان بیماری‌های کبدی، کلیوی، پوستی، کنترل قند خون و متابولیسم چربی‌ها، تقویت سیستم ایمنی و اثرات ضدسرطان آن به اثبات رسیده است. نتیجه‌گیری: نتایج این مطالعه نشان داد برخی خواص گیاه خار مریم مانند محافظت و کمک به درمان بیماری‌های کبد، درمان اختلالات پوستی و اثرات ضدسرطان که در مطالعات نوین به اثبات رسیده، در متون طب سنتی به آن اشاره شده است؛ لذا به‌نظر می‌رسد آمیزه‌های طب سنتی می‌توانند در مداخلات پزشکی نوین سودمند باشند.